Wpływ prawa rosnących przychodów na strategie przedsiębiorstwa

Nowe prawa, zasady funkcjonowania firm w gospodarce opartej na wiedzy znacząco wpływają na strategie i strukturę organizacyjną przedsiębiorstw. W dalszym ciągu toczy się dyskusja o potrzebie przejęcia nowych stylów zarządzania przez wszystkie firmy, aby zachować konkurencyjność. Zmiany te wymagają spłaszczenia struktury organizacji, zorientowanie firmy na cele, elastyczności strategicznej, itp. Czy na pewno firmy działające w tradycyjnych obszarach gospodarki muszą przejąć ten model zarządzania?

W wielu dyskusjach pomija się oczywisty fakt, że firmy działające w tych sektorach podlegają innym, ogólnie przyjętym prawom konkurencji. Jest ona tożsama z utrzymaniem ciągłości produkcji, poprawą jakości i zredukowaniem kosztów. Ten model działania charakteryzuje kontrola, planowanie oraz pionowa struktura organizacyjna. Jest on dopasowany do specyfiki procesu produkcji i modelu konkurowania. Do prawidłowego i sprawnego funkcjonowania takich przedsiębiorstw potrzeba generalnie dwóch grup ludzi. Jednych od produkcji i tych od kontroli i planowania. Standaryzacja i powtarzalność procesu produkcji pozwala na jego ciągłą poprawę i optymalizację. Dlatego też w tradycyjnych sektorach gospodarki faworyzuje się hierarchiczność, planowanie, kontrolę, a konkurowanie opiera się w znaczącym stopniu na nieustannej optymalizacji.

Inaczej konkuruje się na rynkach nowych technologii i Internetu. Panuje tutaj zasada winner takes most, która mówi, że najlepsza firma na rynku ma największy udział w jego przychodach. Inne reguły gry wymagają od firm innych strategii. Zarządzanie sprowadza się do ciągłego poszukiwań kolejnej przełomowej technologii. Aby to umożliwić, przedsiębiorstwa muszą spłaszczyć strukturę organizacyjną. Jest to spowodowane potrzebą skutecznego konkurowania a nie żądaniami pracowników o zwiększenie demokracji w fimie. Świat Internetu charakteryzuje ciągła adaptacja, poszukiwanie kolejnej fali, przewidywanie jej kształtu i odpowiednie pozycjonowanie przedsiębiorstwa.

W gospodarce opartej na wiedzy obowiązują dwie bardzo ważne zasady:

Opłaca się być pierwszym
Opłaca się mieć najlepszą technologią

Jak dowodzi Arthur Brian, powyższe zasady są prawdziwe, ale nie są wystarczające aby zapewnić trwały sukces firmie. Firma Prodigy, pionier na rynku usług internetowych poniósł klęskę, ponieważ nie zbudował wystarczająco dużej bazy użytkowników, aby uruchomić i wykorzystać prawo rosnących przychodów. Kolejnym przykładem jest NeXT, stacja robocza skontruowana przez Steve’go Jobs’a. Mimo, iż była dwu lub nawet trzykrotnie lepsze niż konkurencyjne produkty, została wprowadzona na rynek zdominowany przez Sun Microsystems i HP. Potencjalni użytkownicy niechętnie chcieli przełączyć się na nowy system, ponieważ wymagał on dodatkowego szkolenia.

Aby osiągnąc sukces na rynku nowych technologii należy aktywnie zarządzać możliwościami i zagrożeniami jakie stwarza prawo rosnących przychodów. W literatura przedmiotu zasadniczo wyrożnia się dwie aktywne strategie konkurencji na takich rynkach:

Znaczące obniżenie ceny produktu w celu zbudowania bazy użytkowników. Należy zwrócić tutaj uwagę, że produkty nowych technologii istnieją w mini-ekosystemach. Dlatego też należy wprowadzić odpowiednie bodźce, które zapewnią wparcie i rozwój produktu w danym ekosystemie. 

Umożliwienie płynnego przejścia do kolejnych serii produktu przy wykorzystaniu istniejących korzyści skali. Microsoft „przełączył” bazę użytkowników systemu operacyjnego DOS (ponad 60 mln) na Windows.

Na początku zeszłego stulecia, w epoce industrialnej gospodarka opierała się na masowym przetwarzaniu surowców naturalnych. Dzisiaj, w XXI wieku, przetwarza się surowce i wiedze. Obok siebie istnieją dwa, zazębiające i zarazem rózniące się od siebie światy. Świat przetwarzania surowców charakteryzuje planowanie, kontrola i hierarchiczność, a główną metodą konkurowania jest optymalizacji. Z drugiej strony, świat rosnących korzyści skali charateryzuje obserwacja, pozycjonowanie i spłaszczenie hierarhiczne organizacji, gdzie główną metodą konkurowania jest adapacja.